Gmina obfitująca w wodę

Czechowice-Dziedzice to prawdziwie NIEBIESKA GMINA! Obszar Gminy Czechowice-Dziedzice charakteryzuje się dużą różnorodnością krajobrazu z dominacją terenów równinnych, a w szczególności płaskich fragmentów tras zalewowych związanych z dolinami Wisły, Iłownicy, Wapienicy, Jasienicy i Białej. Wszystkie te rzeki niosą wody z pobliskich terenów górskich, dlatego też Czechowice-Dziedzice są szczególnie narażone na okresowe zalewanie i podtopienia w przypadku występowania nawalnych deszczów. Stąd podobieństwo do wielu gmin norweskich, położonych w terenach podgórskich, gdzie teren również nagle się wypłaszcza a potoki i rzeki nie są w stanie odebrać w krótkim czasie całej wody opadowej i występują z brzegów, powodując powazne zniszczenia i straty.

W rejonie północnej części miasta do rzeki Wisły wpływają wody pozostałych czterech rzek, w tym licznych potoków i kanałów, powodując, że w sytuacji bardzo obfitych opadów Wisła nie jest w stanie na bieżąco przyjąć i odprowadzić w dół swojego biegu całej zlewającej się do niej wody. Powstaje wtedy zjawisko tzw. cofki, a woda zalewa tereny najniżej położone. Dlatego też od kilkunastu lat władze gminy intensywnie inwestują w rozbudowę kanalizacji deszczowej, rewitalizację potoków i ich dolin oraz w budowę zbiorników retencyjnych i przeciwpowodziowych. Projekt “norweski” jest kolejnym, ważnym przejawem takiej polityki, a zarazem niezwykle istotnym etapem w rozwój niebieskiej infrastruktury, która z jednej strony ma przeciwdziałać suszy hydrologicznej, a z drugiej zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom.

Na terenie Gminy, rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r., został ustanowiony obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Górnej Wisły. Obszar zajmuje łączną powierzchnię 24740 ha i ciągnie się wzdłuż rzeki Wisły od Skoczowa po Czechowice-Dziedzice, obejmując fragment Doliny Górnej Wisły ze Zbiornikiem Goczałkowickim i licznymi kompleksami stawów hodowlanych. Jest to jedna z najważniejszych na terenie południowej Polski ostoi ptactwa lęgowego i migrującego. Osobniki należące do 29 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 8 z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt mają swoich reprezentantów na terenie wspomnianej ostoi. Gnieżdżą się tu m.in. bąk, gęgawa, perkoz dwuczuby, rybitwy oraz łabędzie nieme, a kormoran ma tu stałą kolonię lęgową.

Ważnym elementem krajobrazu Gminy Czechowice-Dziedzice są liczne stawy hodowlane, mające nie tylko znaczenie gospodarcze ale również ekologiczne. Porośnięte są roślinnością szuwarową, na ich groblach często rosną stare drzewa liściaste, a ptactwo wodne chętnie wykorzystuje brzegi do zakładania gniazd. Znakomitymi przykładami są chociażby Stawy Sokoły i Hałcnowiec jak i wiele innych akwenów wodnych.

Zwiększyć retencję

Jednym z głównych celów projektu „Z zapałem przeciw zmianom klimatu – zielono-niebieska infrastruktura w Gminie Czechowice-Dziedzice” jest zwiększenie powierzcni retencyjnych na terenie, czyli efektywniejsze wykorzystanie i dłuższe utrzymanie wody deszczowej na powierzchni ziemi i w samym gruncie. Chodzi o to, aby możliwie jak najbardziej opóźnić w czasie spływ wody opadowej do kanalizacji deszczowej, kanałów i rzek. Po to, aby zapobiegać suszy hydrologicznej, ale również aby przeciwdziałać nagłemu i szybkiemu spływowi wody opadowej, jej nadmiernemu spiętrzaniu w kanalizacji i ciekach wodnych oraz zapobiegać podtopieniom, które niszczą infrastrukturę i działają na szkodę mieszkańców i ich mienia.

Dużą rolę mają tutaj zielone wyspy i ogrody deszczowe, które mają za główne zadanie chłonąć i zatrzymywać wodę, niczym gąbka. Podobnie zielone dachy darniowe. Najwięcej wody zatrzymać będą w stanie jednak zbiorniki retencyjne, które są budowane w ramach projektu na terenie Gminy Czechowice-Dziedzice – przy ulicach Zamkowej, Wodnej oraz Weneckiej i Piasta.

JZ i PM, CEE/UM

Na terenie Gminy Czechowice-Dziedzice jest wiele rzek, potoków i kanałów | fot. Paweł Młodkowski